Moet de overheid in deze coronatijd op de rem trappen als het gaat om het digitalisering, of is het een reden om juist een tandje bij te schakelen? En hoe groot moet de rol van ‘Den Haag’ zijn op dit thema? En welke obstakels komen we tegen op het pad van de digitalisering? Onder leiding van Michiel Steltman discussieerden Jan Middendorp, Daan Rijsenbrij en Zsolt Szabo in het zesde iBestuur Thuisdebat over deze vragen.
Met de klok mee: Michiel Steltman, Zsolt Szabo, Jan Middendorp en Daan Rijsenbrij.
Jan Middendorp, Tweede-Kamerlid voor de VVD en woordvoerder binnen die partij als het gaat om het dossier digitale overheid, was aan het begin van het zesde iBestuur Thuisdebat kristalhelder toen hem gevraagd werd of het logisch zou zijn dat overheden een pas op de plaats moeten maken met digitalisering in verband met de coronacrisis. “Nee, ik denk juist het tegenovergestelde. Ik denk dat we de afgelopen tijd heel duidelijk hebben gezien dat digitalisering een cruciaal onderdeel is geworden van onze samenleving, van het beleid, en ook niet losgetrokken kan worden van beleidskeuzes die we maken.” Zsolt Szabo, vice-president bij Capgemini en oud-Tweede-Kamerlid (2003 – 2006), kon zich goed vinden in de woorden van Middendorp. “We hebben de afgelopen maanden veel kunnen leren van de coronacrisis en ook gezien dat digitalisering steeds meer beleidsterreinen bij elkaar brengt. Ik denk dat we juist serieuzer moeten nadenken, over de verschillende silo’s heen, wat de rode draad van digitalisering in onze samenleving betekent.” Als er vanuit de overheid al bezuinigd moet worden, bijvoorbeeld op digitalisering, dan moet wat Szabo het motto zijn: ‘bezuinigen betekent tegelijkertijd slim investeren in digitaliering.’
Wake-up call
Ook Daan Rijsenbrij, architect van de digitale wereld en oud-hoogleraar Informatiesystemen onder architectuur, vindt een pas op de plaats niet echt nodig. “De coronacrisis heeft bewerkstelligd dat het thuiswerken eindelijk een digitaal moetje is geworden en zeker zal blijven. Veilige, stabiele digitale infrastructuren blijken nodig bij dergelijke calamiteiten. De coronacrisis is de wake-up call voor de digitale infrastructuur, vergelijkbaar met 1953 toen we de watersnood nodig hadden om de dijken op orde te brengen. Voor het op orde brengen van de digitale infrastructuur moet geld vrij worden gemaakt.” Wat betreft de stelling bevond het drietal zich in goed en groot gezelschap, want 97 procent van de kijker/luisteraar was het met hen eens om geen pas op de plaats te maken, ondanks de coronacrisis.
Over de stelling of ‘politiek Den Haag’ de volledige regie moet pakken bij de digitalisering van de overheid, zien Middendorp en Szabo graag dat overheden, maar ook ketens, meer met elkaar samenwerken, waarbij er wel sprake is van een centrale aansturing, maar toch ook sprake is van een eigen verantwoordelijkheid. “Een soort van hybride model”, aldus debatleider Michiel Steltman, directeur Stichting Digitale Infrastructuur Nederland. Rijsenbrij pleitte voor een sterkere rol van burgers. “De formulering van de benodigde functionaliteiten van de digitalisering van de samenleving en de overheid, ligt bij die burgers”, aldus Rijsenbrij.
Sexy onderwerp?
Derde stelling van het laatste Thuisdebat voor de zomer, ging over de obstakels op de weg. Rijsenbrij noemde er vijf. Zo zou er nauwelijks doorzettingsmacht zijn als het gaat om digitalisering, zou de digitale geletterdheid bij ambtenaren onvoldoende zijn en zou het onderwerp digitalisering niet sexy genoeg zijn voor de komende verkiezingen van maart volgend jaar. Jan Middendorp was het niet eens met Daan Rijsenbrij en ervaart de laatste tijd juist steeds meer betrokkenheid bij het onderwerp digitalsering (“Ik merk dat het momentum er is”). Ook Zsolt Szabo ervaart dat. “Vroeger stond digitalisering gelijk aan ICT, vandaag de dag is het een enabler om de economie te laten draaien.”
